Chácore purahéi

Ehendumína ko purahéi Rojas Silva rekávo  reheve!

Rojas Silva rekávo

Jaku'éke Paraguái, oguahêma ko la hora
jahamívo jaheka Rojas Silva retekue.
Ñavengáne katuete umi cobarde ojapóva,
anichéne opuka guaikuru ñanderehe.

Taheja che ru, che sy; taheja opa ahejáva,
ko che patria rayhupápe tamano jepe cheave,
kóicha oîramo en peligro,
seriamente amenazada,
aipota che renói aservi haguã ichupe.

Naiporãi esa amenaza sapukái en la frontera,
umi cobarde asesino guaikurúpe heropy.
Jaipyso katu en el Chaco
Tricolor ñane bandera,
ha iguýpe jaje'ói
umi intruso ñamyendy.

Jajapi "Sorpresa" lado,
Rojas Silva upépe oîmeme,
ñane hermano infortunado ojejukáva reiete.
Ivengávoko jaháta, ñaguahêne, ñaguahêne, ,
ha jarúne ave ko'ápe
más que sea ikangue.

Paraguáire ojapo
umi indigno ko ojapóva,
ohechavaerã avei ikastígo umi ava.
Ñaguahêne aipo La Pazpe,
tosoro la osoróva,
jahapýne umi salvaje,
Rojas Silva ñavenga.

Aretéma umi pombéro
ñande apére oikóva.
Ñande ao cada ko'ê ñane pychãi manterei.
ha ko'ãga ombojo'a con el crimen ojapóva
ñane hermano oasesiná,
ñande yvýpe katu oike.

Hapa péicharõ ñande ñane tindýtante jaikóvo,
ñaimo'ã jareko'ÿva suficiente korasõ.
Maerãpa mbokaita jaipota rei aipórõ.
Ñaimo'ã katu mitã, cháke kukúpente jaiko.

Tekotevêma ñañuenói
jaikuaáva el patriotismo
ñambopyahu jey haguã
ku picada ymaguare.
Ikatu ñaimemimi heredado de heroísmo,
anichéne ñamotî ku Guaran ñande ypykue.

Ipochýne umi tuja "Lópe kue" opytareírõ
amoite "Surpresa" ñúme,
pe tuguy oñe'ê va'ekue.
Iporãnte jaje'ói ha pya'e ave ikatúrõ,
jajuhúne gueteri Rojas Silva ruguykue.

Orerenói katu, hermanos, para este sacrificio,
ore jyva naikangýi si es la Patria oikotevê.
Roimeháicha paraguayos
rojura a su servicio,
como nietos de los López romanóvo hendive.

¡Viva! ¡Viva! El Paraguay
Legendario y soberano
¡Viva! ¡Viva! Oh, mártir Rojas Silva
nderekávoma roju,
¡muera! ¡indigno! asesinos bolivianos
pepu'ã ñañorairõ, peê salvaje guaikuru.

Letra: Emiliano R. Fernández (1927/28)

Buscando a Rojas Silva

Levantémonos paraguayos, ya llegó la hora
vámonos todos a buscar el cuerpo de Rojas Silva,
venguemos lo que hicieron aquellos cobardes;
no sea que los "guaikuru" se rían de nosotros.

Voy a dejar a mis padres; dejaré todo lo que deje,
aunque muera yo también por amor de la Patria,
si está en tamaño peligro,
seriamente amenazada,
yo quiero que me llamen pronto a su servicio.

No es buena esa amenaza, un grito en la frontera,
¡aquellos cobardes asesinos, apodados "guaikuru"!
Extendamos, pues, por el Chaco
nuestra bandera tricolor
y reunámonos debajo de ella
para darles fuego a esos intrusos.

Vamos por el lado de Sorpresa,
por allí solía andar Rojas Silva,
nuestro hermano infortunado que fue muerto en balde,
vamos a vengarlo, llegaremos, llegaremos, en su venganza
y volveremos trayendo
aunque sólo sean sus huesos.

Contra el Paraguay hicieron
aquellos indignos lo que hicieron
esos indios verán su castigo.
Llegaremos hasta la llamada "La Paz",
que reviente todo -
vamos a quemar a esos salvajes,
para vengar a Rojas Silva.

Hacía tiempo que esos pomberos
iban detrás nuestro,
cada mañana nos hostigaban,
y ahora además del crimen que hicieron,
han asesinado a nuestro hermano,
y han entrado en nuestra tierra.

Y si todo es así andaremos cabizbajo,
nos parece que no tenemos suficiente corazón,
¿para qué queremos tantos fusiles entonces?,
como si fuéramos niños, estamos temiendo al cuco.

Ya es tiempo que nos llamemos mutuamente
los que conocemos el patriotismo,
para renovar
esa picada antigua:
talvez estemos heredados de heroísmo,
no hagamos avergonzar a Guarán, nuestro antepasado.

Estarán enojados aquellos veteranos del tiempo de López
en aquel campo de Sorpresa.
Habló la sangre;
es bueno que acudamos, y, si es posible, que pronto
hemos de encontrar la sangre de Rojas Silva.

Nos llaman, hermanos, para este sacrificio,
nuestro brazo no será flojo si es la patria que lo necesita.
Como somos paraguayos
hemos jurado a su servicio,
como nietos de los López moriremos con ella.

¡Viva! ¡Viva! El Paraguay
Legendario y soberano
¡Viva! ¡Viva! Oh, mártir Rojas Silva
ya llegamos en busca de ti,
¡muera! ¡indigno! asesinos bolivianos
levántense a pelear, ¡salvajes guaikuru!

Traducción: W. Lustig

Letra y Música: : Emiliano R. Fernández


Esta página HTML fue elaborada por Wolf Lustig (lustig@mail.uni-mainz.de)
gracias a la ayuda de Duilio S. Núñez P. , Gladys Ramírez y Vicente Medina Gamarra

Última actualización: 26.09.00 18:23 .